Ծնողքին պատմութիւնը գրելէ ետք, Մարտիկ կ՚երազէ սեփական աչքերով տեսնել անոնց գիւղը՝ զոր դրախտ կը կոչէին, բռնագաղթի ճանապարհը զոր իրաւացիօրէն կոչուած է ոչնչութեան ճանբան, անցնիլ այն վայրերէն եւ զգալ ինչ որ զգացին անապատին մէջ ամառնային եղանակին։ 2007 թուականին, բռնագաղթէն 92 տարի ետք, հայկական գողգոթային ճանապարհը անփոփոխ մնացած գտաւ. ո՛չ մէկ ծառ՝ շուքը տարածելու, ո՛չ գետ, ո՛չ աղբիւր՝ ծարաւը յագեցնելու, ո՛չ պարտէզ եւ ո՛չ ալ բուսականութիւն գտաւ։ Միայն երկու ամբարտակներ կառուցուած էին անոնց ջուրին տակ ծածկելու համար անցեալի ոճիրներուն հետքերը, եւ այդ ծրագրերուն իրականացումով սպաննեցին ցեղասպանութեան յիշատակը։ Մարտիկ խօսեցաւ տարեց Չէփնիցիներու հետ՝ բոլորն ալ ուսուցիչներ, որոնք իրենց յուշերուն բաժնեկից դարՏուցին զինքը։ ԼԼնոնք պատմեցին հայերու մասին իրենց հայրերէն լսած պատմութիւններ: Ռոլորն ալ հայերու աշխատասիրութիւնը գովաբանեցին եւ ըսին– «Հայերու հետ եղբայրաբար ապրեցանք» եւ բոլորն ալ յայտնեցին, «Հայերու մեկնումէն ետք, Մստուծոյ օրհնութիւնը պակսեցաւ– ծառերը չորցան, առուակները ցամքեցան, ձմեռները առաջուան պէս չեն»։ Սակայն, ո՛չ մէկը համարձակեցաւ ըսել, «կոտորեցինք» կամ «կառավարութիւնը հրահանգեց անոնց բնաջնջումը»։